akcjonariusze, w zwiQzku z tym caly model Iadu korporacyjnego
Skoncentrowany jest na relacjach pomiçdzy RadQ Dyrektorow, a
Akcjonariuszami.
NajczQsciej wskazywane slabe strony modelu amerykanskiego
• Nakierowanie Spolki wylQcznie na zysk, powodujQce marginalizacje pozycji
innych Interesariuszy (pracownikow, spoleczenstwa, panstwa).
• DQzenie do generowania coraz wiQkszych zyskow moze powodowac brak
odpowiedzialnosci za dlugoterminowe plany Spolki, poprzez zorientowanie
na krotkoterminowe wyniki, co wiQcej zdaniem niektorych „zachQca do
tworzenia siQ patologii w instytucjach.
Kontynentalny model tadu korporacyjnego.
Tad korporacyjny oparty na wzorze niemieckim wiQze siQ z teoriQ koncesji. W
modelu niemieckim, organem kontroli i reprezentacji interesow akcjonariuszy
jest Rada Nadzorcza.
Geneza
Na kontynencie europejskim dzialalnosc gospodarcza byla kreowana przez
posiadajQcych srodki , szczegolnie srodki finansowe. Przyklad wypraw
zamorskich organizowanych i finansowanych przez kupcow jest w tym miejscu
dobrym przykladem. ZawiQzywano spolkQ, ktorej wlasciciele (wspolnicy,
akcjonariusze) wybierali ZarzQd ( jednQ lub kilka osob) aby wystçpowal w
imieniu spolki ( Vorstand) i prowadzil jej interesy , podczas gdy akcjonariusze
zajQci byli wlasnymi interesami. PoczQtkowo w Niemczech, organem
reprezentujQcym akcjonariuszy w spolce byl ZarzQd - wybierany przez
akcjonariuszy, pelniQcy funkcjQ zarzQdcze jak i kontrolne.
Akcjonariusze czQsto nie znali siQ prowadzeniu interesu spolki i nie byli pewni
czy wybrany przez nich ZarzQd dobrze reprezentuje ich interesy. Aby
zabezpieczyc swoje interesy wlasciciele spolki znajdowali fachowcow znajQcych
siQ na obszarze dzialania spolki by ci „patrzyli na rQce” ZarzQdowi w ich
imieniu. W konsekwencji okolo 1870 r. wprowadzono nowy organ spolki RadQ
NadzorczQ ( Aufsichtsrat), rozdzielajQc funkcje wykonawcze od nadzoru
wlascicielskiego. Wprowadzenie niezaleznego organu kontroli, mialo w swoich
zalozeniach, zabezpieczyc nie tylko interesy wlascicieli ale takze interes
publiczny oraz zapewnic organom panstwowym dostQp do informacji. od tego
czasu Spolki musza posiadac zarowno ZarzQd (Vorstand) oraz RadQ NadzorczQ
(Aufsichtsrat). Czlonkowie Rady Nadzorczej, sQ przewaznie reprezentantami
akcjonariuszy wiQkszosciowych (lub inwestorow instytucjonalnych), jest to